Memorial, Capel y Bedyddwyr, Abertawe

Sefydlwyd Eglwys Goffa'r Bedyddwyr ym 1873 gan aelodau Saesneg eu hiaith o Eglwys y Bedyddwyr Cymraeg, Bethesda ar y Stryd Fawr, Abertawe. Adeiladwyd eu capel ddwy flynedd yn ddiweddarach ar Heol Walter, lle safodd fel tirnod amlwg am nifer o flynyddoedd. Dymchwelwyd yr hen gapel oherwydd problemau adeileddol ym 1992, ac adeiladwyd un newydd ar y safle, gyda fflatiau uwchben. Caewyd yr eglwys yn 2017 a throsglwyddwyd y cofnodion a oedd yn weddill, gan gynnwys y goflech rhyfel, i'r Gwasanaeth Archifau.

Mae'r rhestr gwroniaid a'r gofeb rhyfel ar wahân, ac ar un adeg arddangoswyd y ddwy mewn lle amlwg yn yr eglwys. Roedd y rhestr gwroniaid yn mesur tua 37cm x 53cm ac roedd wedi'i fframio'n wreiddiol. Fe'i dylunnir ar siâp sgrôl, a'i gwneud ar gerdyn mewn inc lliw. Mae'n cynnwys enwau 32 o ddynion o'r gynulleidfa a fu'n gwasanaethu yn y rhyfel. Fe'i darluniwyd gan Walter W Goddard ac mae enw'i fab, Walter Curtis Goddard, yn ymddangos arni.

Coflech bres blaen yw'r gofeb rhyfel, sy'n mesur 51 x 36 cm, ac mae'n cofnodi enwau'r naw dyn o'r capel a fu farw yn y rhyfel. Defnyddir enamel coch a du i amlygu eu henwau.

Lawrlwythwch fersiwn mawr o'r Rhestr Anrhydedd (PDF, 1 MB) (Yn agor ffenestr newydd)

Yn ôl i'r rhestr o enwau