Mary Emma Eldridge o Lansawel

NAS Z 16/106

Ganwyd Mary Emma Eldridge ar 31 Gorffennaf 1880 i'w rhieni James a Mary Ann. Fe'i bedyddiwyd ar 4 Tachwedd 1880 yn Eglwys Sant Matthew, Dyffryn, Castell-nedd. Aeth Mary i ysgol a gynhaliwyd gan Gymdeithas Ysgol Gastell-nedd.

Ym mis Ebrill 1925, roedd Mary'n ceisio cael eu hailethol i Fwrdd Gwarcheidwaid Castell-nedd. Yn ei llythyr i'r etholwyr, ysgrifennodd: "Gan fy mod i wedi byw yn Llansawel ar hyd fy mywyd ac wedi cael fy magu mewn cartref dosbarth gweithiol, mae gen i wybodaeth bersonol a go iawn am anghenion a gofynion dosbarth gweithiol y rhanbarth." Yn ystod ei chyfnod fel Gwarcheidwad Undeb Castell-nedd roedd hi'n "gweithio'n gydwybodol dros les etholwyr y rhanbarth ac yn benodol dros ofal a chysur y tlawd a'r bobl yr oedd angen cymorth arnynt".

Gweithiodd Mary hefyd gyda changen leol y Lleng Brydeinig; Bechgyn Llansawel y Rheng Flaen; Y Gronfa Gwasanaethau Unedig; Pwyllgor Ôl-ofal y Weinyddiaeth Lafur; Cronfa Nyrsio Llansawel ac Adran Fenywod y Gynghrair Ryddfrydol.

Erbyn 1939 roedd Mary yn Drefnydd Gwleidyddol ac yn Asiant. Ym 1945, roedd hi'n Asiant Etholiadol ar gyfer John Aeron-Thomas, ymgeisydd Rhyddfrydol dros Benrhyn Gŵyr. Bu farw Emma Eldridge ym 1950.

Yn ôl i dudalen Hanes Menywod