Dyffryn Llandeilo Ferwallt

Yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol sy'n berchen arno ac yn ei reoli. Mae natur anghysbell y dyffryn yn ychwanegu at ei ddirgelwch a'i swyn. Prif nodwedd y dyffryn yw'r coetir hynafol sy'n gorchuddio ei lethrau serth. Mae nant yn ymlwybro ar hyd gwaelod y dyffryn, gan ddiflannu o bryd i'w gilydd i mewn i dyllau a llyncdyllau yn y calchfaen ac yn ymddangos eto, a cheir dolydd gwlyb ar hyd ei glannau.

Mae smyglwyr, glowyr a gweithwyr chwarel i gyd wedi bod yn rhan o orffennol lliwgar y cwm a gellir gweld tystiolaeth o'r gorffennol hwn wrth i chi gerdded drwy'r dyffryn i Fae Pwll Du. Roedd yr adeiladau yn y Bae unwaith yn dafarnau a wasanaethai weithwyr y chwarel. Gallwch fynd o Fae Pwll Du i Warchodfa Natur Leol Pwll Du.

Uchafbwyntiau

Mae'r daith gerdded hon yn llawn pwyntiau o ddiddordeb, gan gynnwys y bywyd gwyllt, nodweddion hanesyddol, megis pwll arian/plwm Long Ash, caer bentir yr Oes Haearn, ogofâu a thyllau wedi'u cerfio yn y calchfaen gan ddwr yn ffrydio i lawr y dyffryn i Fae Pwll Du llonydd a hardd. Os byddwch yn dawel, efallai gwelwch las y dorlan neu ddyfrgi ar lan y nant.

Dynodiadau

• Safle o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig (SoDdGA)
• Yn Ardal o Harddwch Naturiol Eithriadol (AoHNE) Gŵyr

Cyfleusterau

• Siopau gan gynnwys swyddfa'r post a phopty yn Kittle

Gwybodaeth am fynediad

Cyfeirnod Grid SS577916
Map Explorer yr Arolwg Ordnans 164 Gŵyr

Llwybrau cerdded

Mae sawl llwybr cerdded yn rhedeg drwy'r dyffryn. Gallwch fynd i'r dyffryn o ddau fan cychwyn yn Kittle, naill ai oddi ar faes y pentref neu oddi ar Hen Lôn Kittle lle mae'r llwybr yn dechrau ar wely'r nant ac felly'n nid yw'n hygyrch nac yn ddiogel ar ôl glaw hir neu drwm. Mae sawl llwybr cerdded yn cysylltu'r dyffryn â Llandeilo Ferwallt a Southgate hefyd.

Ceir

Ceir ychydig o leoedd parcio ar Hen Lôn Kittle. Ceir rhai lleoedd parcio yn Llandeilo Ferwallt ger un o'r nifer o lwybrau cerdded sy'n arwain at y dyffryn. Ceir maes parcio yn Southgate (yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol) hefyd lle gallwch gerdded ar hyd Clogwyni Pennard neu i lawr Lôn Hael (hen lwybr smyglo) i gyrraedd y dyffryn.

Bysus

Mae bysus yn teithio'n rheolaidd i Kittle, Llandeilo Ferwallt a Southgate o Abertawe.