Gorchmynion Diogelu Mannau Agored Cyhoeddus (GDMACau)

Er mwyn helpu i fynd i'r afael ag ymddygiad gwrthgymdeithasol (YG), rydym yn bwriadu cyflwyno cyfres o GDMACau yng nghanol y ddinas. Os bydd yn llwyddiannus, efallai y byddwn yn eu hymestyn i ardaloedd sy'n gyfagos i ganol y ddinas ac ar hyd Woodfield Street yn Nhreforys.

Cefndir

Cefnogwyd ein cynllun yn eang mewn proses ymgynghori gyhoeddus ffurfiol. Ar ôl hynny, buom yn gweithio ar sut y dylid cyflwyno a rheoli'r gorchmynion. Dechreuodd cynllun prawf yng nghanol y ddinas ar ddechrau mis Rhagfyr.

Mae ymddygiad gwrthgymdeithasol yn bodoli yn Abertawe, fel y mae yn y rhan fwyaf o drefi a dinasoedd y DU. Gobeithiwn y bydd ein gorchmynion yn helpu i'w leihau wrth i ni barhau i drin pobl sy'n agored i niwed gyda sensitifrwydd. Rydym yn gweithio'n agos gyda gwasanaethau allgymorth a Heddlu De Cymru.

I'n helpu yn y broses hon, buom yn astudio sut mae GDMACau eraill yng Nghymru yn gweithredu, gyda lleoliadau'n cynnwys Sir Fynwy, Wrecsam a Chasnewydd.

Gorfodi yw'r dewis olaf, yn dilyn ymgysylltu ac addysg. Rydym yn parhau i gysylltu'n agos â'n partneriaid i sicrhau bod pobl sy'n agored i niwed yn cael eu trin yn deg a'u bod yn cael eu cefnogi. Mae'r GDMAC yn ategu pwerau presennol yr heddlu.

Os yw'n rhesymol ac yn gyfiawn, mae gorchymyn Abertawe yn caniatáu i ni gyflwyno hysbysiadau o gosb benodol i fynd i'r afael ag ymddygiad negyddol fel:

ymgarthu neu droethi ar y stryd
methu rhoi'r gorau i yfed alcohol i ffwrdd o fangre drwyddedig pan ofynnir i unigolion wneud hynny (bydd mannau eistedd awyr agored yn parhau i allu gweini diod)
cymryd sylweddau seicoweithredol a elwir hefyd yn gyffuriau penfeddwol cyfreithiol
defnyddio sylweddau dan reolaeth
cardota
ymddygiad gwrthgymdeithasol - er enghraifft, rhegi gormodol a pharhaus, ymddygiad ymosodol, niwsans pobl ifanc ac ymddygiad bygythiol

Dan y cynllun, cyfyngir mynediad i ddau safle penodol ar gyrion canol y ddinas. Mae un yn lôn wasanaethu ar waelod St Helen's Road; mae'r llall yn dwnnel sy'n rhedeg rhwng The Strand a'r Stryd Fawr. Bydd y newidiadau hyn yn digwydd yn 2022 ond mae'r twnnel eisoes ar gau ar gyfer gwaith adeiladu'n gyntaf.

Y gobaith yw y bydd y mesurau hyn yn helpu i wneud canol y ddinas yn lle gwell. Byddwn yn monitro eu heffaith yn ofalus.

Lleoliadau a manylion GDMACau Abertawe

Canol y Ddinas
Bydd y GDMAC yn cwmpasu'r holl strydoedd o fewn yr ardal siopa draddodiadol sy'n cael ei phatrolio ar hyn o bryd gan geidwaid canol y ddinas ynghyd ag ardal datblygiad newydd yr arena a'r parc arfordirol.
Map GDMAC canol y ddinas (PDF, 1 MB)
Arwydd GDMAC canol y ddinas (PDF, 247 KB)
Gorchymyn Diogelu Mannau Cyhoeddus - Canol Dinas Abertawe (PDF, 905 KB)
Twnneli Tŷ Nant a Jockey Street (Y Stryd Fawr)
Mae Twnnel Tŷ Nant ar gau - i ddechrau fel rhan o fesurau diogelwch ar gyfer gwaith adeiladu lleol. Bydd y llwybr amgen drwy Jockey Street yn cael ei uwchraddio fel rhan o gynigion y GDMAC.
Map o dwneli Tŷ-Nant a Jockey Street (PDF, 1 MB)
Lôn wasanaethu oddi ar St Helens Road
Mae'r lôn yn gwasanaethu nifer o eiddo masnachol a phreswyl a fydd yn cael mynediad i'r lôn o hyd. Bydd gatiau gyda mynediad cyfyngedig ac mae'n cael ei ddrafftio nawr; y cynllun yw ei lansio yn 2022.
Map o leoliad arfaethedig y GDMAC oddi ar St Helen's Road (PDF, 1 MB)

Cwestiynau cyffredin

Faint o broblem yw ymddygiad gwrthgymdeithasol yn Abertawe?

Yn syml, mae'r adborth o'r ymgynghoriad yn dangos bod pobl wedi cael llond bol ar ymddygiad gwrthgymdeithasol (YG). Dywedodd pobl a ymatebodd i'n hymgynghoriad eu bod yn osgoi mynd i rai ardaloedd yn Abertawe oherwydd hynny.

Bydd ein GDMAC yn cynyddu pwerau'r cyngor - gyda chefnogaeth yr heddlu - i ymateb i'w pryderon am yfed, cyffuriau ar y stryd a phroblemau tebyg eraill. Mewn blwyddyn arferol, rydym yn derbyn cannoedd o gwynion am ymddygiad gwrthgymdeithasol yng nghanol y ddinas.

Adroddodd yr heddlu dros 1,100 o droseddau ymddygiad gwrthgymdeithasol a throseddau yn gysylltiedig ag alcohol yng nghanol y ddinas yn y 12 mis hyd at fis Mehefin 2020. Mae hyn yn dangos bod problem y credwn y gellir mynd i'r afael â hi'n briodol drwy GDMACau.

Beth yw Gorchymyn Diogelu Mannau Agored Cyhoeddus (GDMAC)?

Mae GDMAC yn rhoi pwerau ychwanegol i'r cyngor - gyda chefnogaeth yr heddlu - i ddelio ag ymddygiad gwrthgymdeithasol ar ein strydoedd fel yfed, cardota, cymryd cyffuriau ac ymddygiad arall sy'n cael effaith negyddol ar ardal. Mae'n golygu y gallwn atafaelu alcohol wrth bobl sy'n yfed ar y stryd, rhoi hysbysiadau o gosb benodol ar gyfer ymddygiad gwrthgymdeithasol a chymryd camau gweithredu eraill i fynd i'r afael â'r broblem.

Sut a phryd y bydd GDMACau Abertawe yn cael eu rhoi ar waith?

Bydd hyn yn digwydd fesul cam, gan ddechrau yng nghanol y ddinas o fis Rhagfyr 2021 ac yn dechrau gyda phroses o esbonio i'r cyhoedd yr hyn y mae GDMAC yn ei olygu iddyn nhw.

Yna ar ôl y broses wybodaeth gychwynnol hon, ym mis Mawrth 2022 byddwn yn dechrau gorfodi'r gorchymyn. Caiff ei dargedu at fathau penodol o ymddygiad yn hytrach na phobl benodol.

Bydd gorchymyn canol y ddinas yn cael ei orfodi gan geidwaid canol y ddinas. Maent yn cael eu hyfforddi ar gyfer y dasg ac mae ganddynt gefnogaeth yr heddlu. Mae torri'r GDMAC yn drosedd a gellir ymdrin â hi drwy roi Hysbysiad o Gosb Benodol o hyd at £75, neu ddirwy o hyd at £1,000 os caiff person ei erlyn. Ym mhob achos, bydd rhybudd llafar ac ysgrifenedig yn cael ei gyhoeddi yn y lle cyntaf.

Maes o law byddwn yn ystyried y ffordd orau o ymestyn y gorchymyn i ardaloedd eraill a nodwyd yn ystod yr ymgynghoriad. Mae'r rhain yn cynnwys pen uchaf y Stryd Fawr, SA1, traeth Abertawe a Woodfield Street yn Nhreforys.

Fel rhan o'r gwaith datblygu, mae'r twnnel rhwng The Strand a'r Stryd Fawr ar gau i'r cyhoedd ar hyn o bryd a bydd gorchymyn GDMAC yn cael ei roi ar waith i gyfyngu ar fynediad i'r lôn wasanaethau ar waelod St Helen's Road.

Am ba mor hir y bydd GDMACau Abertawe ar waith?

Mae GDMACau yn cwmpasu cyfnod o hyd at dair blynedd. Ar ôl hyn, rhaid eu hadolygu ac, os oes angen, eu hadnewyddu. Byddwn yn adolygu ein gorchmynion yn rheolaidd i sicrhau eu bod yn effeithiol ac yn gweithio yn unol â dymuniadau'r cyhoedd.

Pam wnaethoch chi ymgynghori ar gyflwyno GDMACau?

Cynhaliwyd proses ymgynghori ffurfiol am ychydig dros chwe wythnos tan ddechrau 2021. Roeddem am ddarganfod beth oedd barn pobl am y syniad.

Cyn y gellir cyflwyno GDMAC, rhaid i breswylwyr, busnesau, siopwyr ac eraill gael y cyfle i fynegi eu barn. Roeddem eisoes yn gwybod bod cefnogaeth dda ar gyfer y weithred hon gan yr heddlu a'r busnesau sy'n pryderu am effaith ymddygiad gwrthgymdeithasol ar fasnach. Roeddem hefyd yn gwybod bod preswylwyr, ymwelwyr, gweithwyr siop ac eraill yn poeni ac yn teimlo eu bod yn cael eu dychryn gan y math o ymddygiad gwrthgymdeithasol a oedd yn cynnwys yfed a chymryd cyffuriau ar y stryd, mynd i'r toiled yn gyhoeddus a thaflu petheuach cyffuriau ar y llawr.

Dangosodd ein hadborth ymgynghori gefnogaeth eang o'r GDMAC ar draws sawl ardal yn Abertawe. Byddwn yn ei dreialu yng nghanol y ddinas i brofi pa mor effeithiol ydyw wrth fynd i'r afael ag ymddygiad gwrthgymdeithasol.

Pa ardaloedd y bydd yn eu cynnwys?

Yr ardaloedd fydd: canol y ddinas; twnnel Tŷ Nant rhwng y Stryd Fawr a'r Strand (os oes angen ar ôl i'r gwaith datblygu gael ei orffen) a'r lôn wasanaethu ar waelod St Helen's Road.

Beth am y bobl ddigartref a phobl ddiamddiffyn eraill?

Nod GDMACau yw mynd i'r afael ag ymddygiad gwrthgymdeithasol - rydym am bwysleisio nad ydynt wedi'u hanelu at bobl ddigartref sef pobl â phroblemau cymhleth gan amlaf ac sy'n haeddu cael ein cefnogaeth i'w helpu i reoli eu bywydau. Ochr yn ochr â'n partneriaid mewn elusennau digartref a phobl sy'n cysgu allan, mae'r cyngor yn rhoi llawer iawn o adnoddau i gefnogi'r digartref, gyda gofal meddygol a chymdeithasol yn ogystal â dod o hyd i le iddynt fyw. Mae'r cyngor wedi ymrwymo i sicrhau y bydd gwely bob amser yn Abertawe ar gyfer y bobl ddigartref hynny sydd am gael un.

Rydym yn gweithio'n agos gyda darparwyr allgymorth gan gynnwys Y Wallich, Barod, Dyfodol, Shelter Cymru a Crisis i sicrhau bod y rhai mwyaf agored i niwed mewn cymdeithas yn cael eu helpu. Mae'n nhw'n ymwybodol o'r GDMAC a byddant yn chwarae rôl wrth gydlynu gweithgareddau drwy un o'n fforymau sefydledig sy'n edrych ar fod yn agored i niwed ar y stryd.

Wrth gynllunio'r GDMACau cafwyd deialog barhaus gyda'n partneriaid a buom yn gwrando ar bryderon pobl yn ystod yr ymgynghoriad. Helpodd yr wybodaeth hon i ni lunio'r ffordd y mae'r GDMACau yn edrych a sut y byddant yn cael eu rheoli. Er enghraifft, mae staff yn derbyn hyfforddiant arbenigol ar gyfer ymdrin â phobl sy'n agored i niwed ac yn esbonio i bobl ble y gallant gael help ar gyfer materion y gallant fod yn eu profi. Bydd swyddogion tai a gwasanaethau allgymorth yn gweithio'n agos gyda'r tîm i ymgysylltu â'r rheini y mae angen cymorth ychwanegol arnynt.

Oni fydd hyn yn symud y broblem i rywle arall?

Mae GDMACau wedi'u cynllunio i fynd i'r afael ag ymddygiad gwrthgymdeithasol ac atal ei ledaeniad i leoedd eraill. Fodd bynnag, mae dadleoli'n bosib, a chaiff hyn ei asesu yn ein hadolygiadau rheolaidd o'r cynllun newydd. Yn achos Abertawe, mae'r GDMACau arfaethedig yn anelu at dargedu ardaloedd penodol lle cafwyd problemau hirsefydlog. Mae gwasgariad daearyddol y GDMACau yn eang a fydd yn annog pobl i beidio â mynd i rywle arall.

Beth yw barn busnesau lleol?

Mae busnesau, fel eu staff, preswylwyr ac ymwelwyr fel ei gilydd, am weld Abertawe mwy diogel. Maent wedi cael llond bol ar yr ymddygiad gwrthgymdeithasol sy'n difetha rhai o'u busnesau yn uniongyrchol ac yn codi ofn ar gwsmeriaid neu staff neu sy'n eu hannog i beidio â defnyddio eu siopau lleol, eu tafarndai neu eu bwytai. Rydym wedi siarad â busnesau sy'n gweithredu mewn rhai ardaloedd yr effeithiwyd arnynt. Mae Ardal Gwella Busnes (BID) canol y ddinas yn gefnogol o'n GDMACau, fel y mae eraill.

Pam mae'r GDMAC wedi'i gyfyngu i ganol y ddinas yn unig?

Gwyddom o'r ymgynghoriad fod pobl yn Nhreforys, SA1 a phen uchaf y Stryd Fawr yn awyddus i gael GDMAC. Cyn i ni edrych ar ardaloedd o'r fath, fodd bynnag, rydym am ddeall effaith GDMAC canol y ddinas a sicrhau ei fod yn lleihau ymddygiad gwrthgymdeithasol wrth gefnogi'r rheini sy'n agored i niwed.

Beth yw'r broblem gyda thwnnel Tŷ Nant?

Mae'n denu ymddygiad gwrthgymdeithasol. Cafwyd digwyddiadau o ymosodiadau, defnyddio cyffuriau, lladradau, gweithwyr rhyw a difrod troseddol. Mae ein glanhawyr sy'n ymweld â'r ardal yn rheolaidd i ymdrin â sbwriel sy'n gysylltiedig â chyffuriau a gwastraff arall yn dargedau ar gyfer camdriniaeth yn aml. Caiff y twnnel ei rwystro o ganlyniad i'r gwaith datblygu a bydd y GDMAC yn rhoi mwy o bwerau i'r cyngor, gyda chefnogaeth yr heddlu, i symud pobl o'r ardal, atafaelu alcohol a chyhoeddi hysbysiadau o gosb benodol.

Bydd y llwybr amgen rhwng y Stryd Fawr a The Strand oddi ar Jockey Street yn cael ei uwchraddio i'w wneud yn lle mwy dymunol i gerdded ynddo.

Pam y bydd GDMAC ar gyfer y lôn wasanaethu ar waelod St Helen's Road?

Mae hwn yn cael ei adnabod yn lleol fel Spar Lane, sef man tipio anghyfreithlon. Mae'n hyll, yn risg tân ac yn berygl i iechyd. Bydd y GDMAC yn caniatáu i ni osod giât i atal tipio anghyfreithlon. Bydd busnesau a phreswylwyr y mae angen iddynt gael mynediad i'r ardal yn gallu gwneud hynny o hyd ond bydd hyn yn gyfyngedig iddyn nhw'n unig.

Sut y gorfodir GDMACau?

Bydd GDMAC canol y ddinas yn cael ei weithredu ar y stryd gan geidwaid canol dinas y cyngor sy'n patrolio'r ardal ac wedi cael hyfforddiant arbenigol. Camau gorfodi fydd y dewis olaf. Fodd bynnag, ni fydd ymddygiad gwrthgymdeithasol yn cael ei oddef ac mae gan y ceidwaid gefnogaeth yr heddlu lle y gall fod angen cymryd camau mwy pendant.

Beth fydd yn cael ei gynnwys yn GDMACau Abertawe?

Mae angen cael cydbwysedd rhwng yr hyn y mae preswylwyr a busnesau am ei gael er mwyn iddynt deimlo'n fwy diogel wrth ganiatáu i bobl fwynhau'r hyn y mae gan yr ardaloedd i'w cynnig ar yr un pryd Mae hyn yn arbennig o berthnasol i economi'r hwyr a nos canol y ddinas sy'n llewyrchus.

Bydd y GDMACau yn ategu ac yn helpu i fynd i'r afael ag unrhyw fylchau yn y rheolau a'r rheoliadau presennol - fel pwerau presennol yr heddlu ac is-ddeddfau lleol sydd eisoes yn cwmpasu gweithredoedd fel taflu sbwriel a baw cŵn.

Mae'r cyngor yn arwain y cynigion hyn i helpu i fynd i'r afael ag ymddygiad gwrthgymdeithasol ar lefel leol. Byddant yn ategu'r dull amlasiantaeth sefydledig ar gyfer y rheini sy'n agored i niwed y mae angen cymorth ychwanegol arnynt.

Cyfyngiadau newydd

Yfed alcohol ar y stryd yn yr awyr agored

Dan y rheolau newydd mae'n drosedd yfed alcohol pan fo swyddog awdurdodedig yn gofyn i berson stopio gwneud hynny.

Nodwyd problemau gyda phobl yn cyrraedd, yn cerdded o gwmpas ac yn ymgasglu mewn grwpiau mewn mannau cyhoeddus ac yn yfed o gynwysyddion alcohol agored. Mae pobl dan ddylanwad alcohol wedi ymddwyn mewn modd gwrthgymdeithasol. Bydd y cyfyngiad hwn yn golygu bod yn rhaid cynnwys yfed alcohol o fewn ffiniau safleoedd trwyddedig yn unig (gan gynnwys yr ardaloedd caffi awyr agored dynodedig). Bydd yn rhoi pwerau i swyddogion dynodedig atafaelu alcohol fel mesur rhagweithiol i helpu i atal yr ymddygiad rhag gwaethygu. Gall methu ag ildio arwain at gyflwyno hysbysiad o gosb benodol o £75.

Dim cardota

Yn aml, mae angen cymorth a chefnogaeth hirdymor ar bobl sy'n cardota. Mae mesurau ar waith yn lleol i helpu'r rheini y nodwyd eu bod yn agored i niwed. Er hynny, gall cardota fod yn fygythiol i'r cyhoedd ac mae'n creu argraff wael o ardal. Ceir tystiolaeth o gardota ymosodol a chardotwyr proffesiynol sy'n camarwain y cyhoedd o ran eu bwriad. Mae cardota'n anghyfreithlon. Fodd bynnag, er mwyn cymryd camau gweithredu, mae'n rhaid i swyddog fod yn dyst iddo, ac mae'n rhaid gweld y cardotyn dan sylw wrthi'n cardota. Am y rhesymau hyn, mae'n anodd iawn mynd i'r afael â chardota, yn enwedig pan fo cardotwyr yn defnyddio ymagwedd fwy goddefol neu hyd yn oed cudd.

Dim cymryd sylweddau a reolir na chyffuriau seicoweithredol/penfeddwol cyfreithiol

Fel yn nhrefi a dinasoedd eraill y DU, mae adroddiadau niferus am bobl yn cymryd cyffuriau drwy wythïen yn agored ar y strydoedd, yn ogystal â smygu neu snwffian cyffuriau, a chymryd cyffuriau penfeddwol cyfreithlon sy'n gallu bod yr un mor niweidiol. Mae nifer y chwistrellau a'r petheuach cyffuriau sy'n cael eu casglu yn cynyddu.

Gall unigolion dan ddylanwad cyffuriau a sylweddau eraill fod yn ymosodol ac yn fygythiol i'r cyhoedd Gallant hefyd fod yn berygl iddynt hwy eu hunain.

Fel sy'n wir gyda chardota, mae'r cyngor yn gweithio'n agos gyda sawl asiantaeth cymorth cyffuriau sy'n darparu amrywiaeth o wasanaethau cefnogi i'r rheini sy'n gaeth i gyffuriau.

Dim troethi nac ysgarthu'n gyhoeddus

Derbyniwyd cwynion am achosion o bobl yn mynd i'r toiled yn agored yng ngolwg y cyhoedd. Mae troethi cyhoeddus yn broblem sy'n arbennig o berthnasol i economi'r hwyr a'r nos.

Yng nghanol y ddinas yn y nos, defnyddir wrinalau cyhoeddus ar adegau allweddol i ddarparu cyfleusterau ychwanegol amgen. Fodd bynnag, mae troethi yn gyhoeddus yn parhau i fod yn broblem; mae'n achosi problemau i dimau glanhau a busnesau'r cyngor.

Mae mynediad digonol i doiledau cyhoeddus yng nghanol y ddinas gan gynnwys y rheini a redir gan y cyngor yn ogystal â'r rheini yn y siopau a'r adeiladau masnachol.

Ymddygiad Gwrthgymdeithasol (YG)

Er bod y cyfyngiadau uchod yn benodol, mae'r GDMAC hefyd yn caniatáu mynd i'r afael ag unrhyw ymddygiad gwrthgymdeithasol sy'n achosi aflonyddwch, braw neu ofid. Mae rhegi gormodol a pharhaus, niwsans pobl ifanc ac ymddygiad ymosodol neu fygythiol ymhlith yr ymddygiadau negyddol a allai arwain at rybudd neu hyd yn oed Hysbysiad o Gosb Benodol.

Mynediad cyfyngedig i lonydd a llwybrau cerdded cyhoeddus

Bydd mynediad yn cael ei gyfyngu i ddau safle penodol ar gyrion canol y ddinas.

Un ohonynt yw'r lôn wasanaethu ar waelod St Helen's Road. Mae hyn wedi bod yn destun tipio anghyfreithlon hirsefydlog sy'n achosi problemau gyda llygod mawr a phlâu eraill. Bwriedir gosod system o fynediad rheoledig ar gyfer y busnesau a'r preswylwyr y mae angen iddynt gael mynediad yn unig.

Oherwydd problemau troseddu mynych, gan gynnwys ymddygiad gwrthgymdeithasol sy'n gysylltiedig â chyffuriau, mynd i'r toiled yn gyhoeddus, ymladd a phuteindra, yr ail safle yw twnnel Tŷ Nant sy'n rhedeg rhwng y Stryd Fawr a The Strand. Mae'r twnnel ar gau ar hyn o bryd, fel mesur diogelwch ar gyfer gwaith adeiladu lleol yn y lle cyntaf. Cymerir mesurau i wella twnnel Jockey Street i ddarparu llwybr mynediad amgen i gerddwyr sy'n teithio rhwng yr ardaloedd hyn.

Bydd rheoli mynediad i'r lleoliadau hyn yn lliniaru'r problemau ac yn galluogi'r cyngor a'i bartneriaid i ailddyrannu adnoddau, er enghraifft, i ddarparu cefnogaeth ychwanegol i'r rheini y mae'r cyfyngiadau'n effeithio arnynt.

Cefnogaeth a chyngor

Gwasanaethau'r cyngor a all helpu:

Gallwch hefyd chwilio'n rhestr o sefydliadau lleol a chenedlaethol, sy'n cynnig ystod o help:

Rhagor o wybodaeth

Gellir e-bostio unrhyw ymholiadau i Ymgynghoriad.GDMC@abertawe.gov.uk.

Close Dewis iaith

Addaswyd diwethaf ar 04 Mawrth 2022