Hanes lleol a theuluoedd
Mae nifer o adnoddau ar gael i helpu defnyddwyr ymchwilio i'w hanes teulu a hanes lleol.
Mynegai'r Cambrian Ar-lein
Mae cronfa ddata Mynegai'r Cambrian yn cynnwys cannoedd o filoedd o eitemau o bapurau newydd sy'n berthnasol i bobl a digwyddiadau yn yr ardal, wedi'u cynrychioli gan sir Gorllewin Morgannwg gynt, yn cynnwys y cyfnod rhwng 1804 a 1881 yn bennaf gydag ychydig o eitemau diweddarach.
Casgliad Astudiaethau Lleol
Mae'r Casgliad Astudiaethau Lleol ar lawr cyntaf Llyfrgell Ganolog Abertawe. Mae gan y casgliad gasgliadau benthyca a chyfeirio cynhwysfawr o filoedd o lyfrau am Abertawe, Gŵyr a'r ardal o'i chwmpas a hefyd gasgliad cyfeirio mawr o lyfrau am Gymru yn gyffredinol. Mae ein casgliad yn cynnwys llyfrau, DVDs a CDs yn ymwneud â hanes, chwaraeon, diwydiant, hanes naturiol, barddoniaeth, cerddoriaeth, nofelau, chwedlau, celf, pensaernïaeth a llawer mwy.
Mae'r rhan fwyaf o'r llyfrau ar gael i'w pori. Bydd defnyddio ein catalog yn dangos y deunyddiau sydd gennym, a chofiwch y gallwch anfon copïau i'w benthyg at eich llyfrgell leol.
Digwyddiadau'r llyfrgell
Cynhelir Sgyrsiau Hanes Lleol Am Ddim yn Llyfrgell Ganolog Abertawe bob mis yn yr Ystafell Ddarganfod ar y llawr cyntaf. Cynhelir arddangosfeydd hanes lleol hefyd yn yr ardal Astudiaethau Lleol. Rydym yn cynnal cymorthfeydd Hanes Teulu yn y Llyfrgell Ganolog ac mewn llyfrgelloedd eraill. Mae ein llyfrgelloedd eraill hefyd yn cynnal grwpiau hanes teulu lleol a digwyddiadau a chyfarfodydd hanes lleol.
Ymholiadau
Os oes gennych fwy o gwestiynau am ein casgliadau, cysylltwch â Gwasanaeth gwybodaeth y Llinell Llyfrgelloedd. Rydym yn cynnig gwasanaeth ymchwil hanesyddol wedi'i dalu ar gyfer ymholiadau mwy cymhleth.
Papurau Newydd a Microffilm
Mae Llyfrgell Ganolog Abertawe yn cynnal casgliadau mawr o bapurau newydd, mewn print ac ar ficroffilm. Mae'r cynharaf yn dyddio yn ôl i argraffiad cyntaf The Cambrian ym 1804, papur Abertawe, a'r cyntaf i gael ei gyhoeddi yng Nghymru. Mae Mynegai'r Cambrian Ar-lein yn darparu ffordd o chwilio am y papur hwn. Mae teitlau nodedig eraill yn cynnwys The South Wales Daily/Evening Post o 1893 i'r presennol, The Western Mail o 1869 i'r presennol a Seren Gomer (1814-1815).
Mae gennym chwe darllenwr/argraffwr microffilm y gellir cadw lle arnynt i gwsmeriaid yn y Llyfrgell Ganolog. Gall rhai o'r rhain arbed sganiau digidol ar gof bach. Argymhellir cadw lle ar ddarllenwr/argraffydd microffilm ymlaen llaw.
Mae Llyfrgell Ganolog Abertawe hefyd yn cadw ffeiliau o fwy na 70,000 o doriadau o bapurau newydd ar amrywiaeth helaeth o bynciau lleol. Mae nifer o'r toriadau hyn bellach ar gael ar CD-ROMs cyfeirio y gellir cael mynediad iddynt yn yr ardal Astudiaethau Lleol.
Mae'r adran Adnoddau llyfrgell ar-lein yn darparu mynediad i aelodau'r llyfrgell i amrywiaeth o gronfeydd data hanesyddol a phapurau newydd presennol. Gallwch hefyd edrych ar Bapurau Newydd Cymreig Ar-leinYn agor mewn ffenest newydd sydd â fersiynau digidol o nifer o'r hen bapurau newydd yn ein casgliadau.
Papurau newydd lleol a Chymreig (PDF, 140KB)Yn agor mewn ffenest newydd
Mapiau a chynlluniau
Mae'r rhain ar gael ar gyfer ymgynghoriad cyhoeddus mewn cypyrddau mapiau yn yr adran Astudiaethau Lleol yn Llyfrgell Ganolog Abertawe. Mae'r rhain yn cynnwys y cyfnod o. 1835 (map y degwm a chopïau dosbarthiad) hyd heddiw. Maent yn cynnwys argraffiadau cyfredol a blaenorol mapiau 1:1250 a 1:2500 yr Arolwg Ordnans, a'r gyfres 25" (o. 1878 a'r argraffiadau dilynol). Mae ein casgliadau mapiau yn cynnwys ffiniau Dinas a Sir Abertawe.
Hanes Teulu, Ffurflenni Cyfrifiad a Chofnodion Geni, Priodas a Marwolaeth
Yn ogystal ag amrywiaeth eang o lyfrau hanes teulu i'w benthyg ac i gyfeirio atynt, mae Gwasanaeth Llyfrgelloedd Abertawe yn cynnwys mynediad am ddim i bob aelod i ddau o'r prif wefannau hanes teulu ac achyddiaeth, AncestryYn agor mewn ffenest newydd a Find my pastYn agor mewn ffenest newydd, yn ein llyfrgelloedd. Mae cofnodion ffurflenni cyfrifiad a mynegai geni, priodas a marwolaeth y DU wedi'u cynnwys ar y gwefannau hyn, yn ogystal â nifer o gasgliadau cofnodion defnyddiol eraill.
Cyfeiriaduron masnachol
Gall cyfeiriaduron masnachol fod yn ddefnyddiol i olrhain aelodau'r teulu ac ar gyfer ymchwil hanes lleol ac mae gennym ddewis helaeth ar gyfer Abertawe a De Cymru.
Cofrestri Etholiadol
Mae gan y Llyfrgell Astudiaethau Lleol gofnod anghyflawn o gofrestri o 1836 tan 1939, a set fwy cyflawn ar ôl yr Ail Ryfel Bydd hyd at 2002. Mae'r Cofrestri hyn yn cwmpasu ardaloedd Gorllewin Abertawe, Dwyrain Abertawe a Gŵyr.
Gellir gweld y gofrestr llawn bresennol a chasgliad mwy cynhwysfawr o hen gofrestri yng Ngwasanaeth Archifau Gorllewin Morgannwg, yn y Ganolfan Ddinesig, Abertawe.
Mae gan Lyfrgell Ganolog Abertawe argraffiadau o lyfrau ffôn Abertawe o 1904 hyd heddiw ac mae gennym hefyd gyfeiriaduron dosbarthol (Yellow Pages) o 1940 ymlaen ar gyfer yr ardal leol. Gweler ein catalog ar gyfer rhestr.
